18 Kasım 2012 Pazar

Alice Aynanın İçinden - Lewis Carroll

Alice Aynanın İçinden - Lewis Carroll


 Alice odasında, kedileriyle beraber oynarken -konuşurken- ayna oda diye bir şeyden bahseder. Ayna'nın içine girmekle alakalıdır bu ayna oda. Alice kedileriyle konuşurken ayna bulanıklaşmaya başlar ve Alice'i içine alır.

 Alice ayna odanın içindedir. Yanan şöminenin dibinde küçük satranç taşları gibi Birkaç kişi vardır, Beyaz Kraliçe ve Kırmızı Kral gibi. Bir de masa vardır odanın ortasında, masanın üstünde Beyaz Kraliçe'nin kızı ağlamaya başlar ve Beyaz Kraliçe bağırınca Alice onu eliyle masaya çıkarır. Beyaz Kraliçe'nin soluğu kesilir, Alice'i göremez. Kocasına bağırır, “Her zamanki yoldan gel!”. Kocası şömineden tırmanmaya başlar ama bu saatler süreceği için Alice onu yavaş bir şekilde -soluğu kesilmeden masaya çıkarır. Kral korkmuştur. Not defterine bu olayı yazmaya başlar, Alice not defterinde bir şiir görür ve okumaya çalışır. Ama ayna diyarda olduğu için yazılar terstir, bir ayna yardımında okumaya çalıştığında ise şiirden pek bir şey anlamaz. Ayna odadan evine dönmeden  önce bahçeye çıkıp oralara bakmalıyım diye düşünür. Bahçeye çıkar.

 Bir tepe görür, oraya çıkarsa daha rahat bahçeye bakabileceğini düşünür ama her çıkmaya çalıştığında patikalar eve geri döner. Alice pes etmez ve başka bir yol dener, bu sefer çiçeklerin çok olduğu bir yerle karşılaşır. Keşke çiçekler konuşabilseydi der ve çiçekler konuşmaya başlar, kimisi Alice'i kötülerken kimisi sever. Alice neden benim çiçeklerim konuşmuyor dediğinde de çiçek, toprak yumuşaksa uyur der ve burada yaprakların arasından kraliçeyi görür ve ne zaman ona gitmeye kalkışsa yine eve varır. Bu sefer ters yönde yürür ve kraliçeyle gözgöze gelir. Kraliçe ona baskı yapar, düzgün bir hanımefendi gibi konuşmasını söyler. Niye burada olduğunu sorar ve Alice tepeye çıkmak istemiştim der. Sonra koşmaya başlarlar, o kadar hızlı koşarlar ki Alice'in nefesi kesilir, ama hala aynı yerdedirler. Alice kendi dünyasının farklı olduğunu anlatır. Sonra her şeyin bir satranç karesi üstünde olduğunu farkeder. Kraliçe ona beyaz kraliçenin piyonu olursan kraliçe olabilirsin der ve bir süre sonra kaybolur.

 Alice uzaklara bakar ve fil gibi bir şey görür, bir de biletçi vardır. Daha sonra kareleri geçmek için bir trene biner, trende at da vardır, ve Alice'in sırtında bir böcek vardır. Bu diyardaki böceklerin çok farklı olduğunu anlatır böcek. Böcek bir ayna böceğidir. Sonra Alice bir ormana varır, karanlıktır. Girmek istemez ama kraliçe olmak istediği için girmeye karar verir. Ormandaki Hiçbir şeyin ismi yoktur. Alice de görevini unutur. Sonra karaca gelir ve Alice görevini hatırlar. Ormandaki iki ok da bir yolu gösterdiği için Alice o yoldan gider ve Ecişle, Bücüşle tanışır.

 Eçişle bücüşü okul çocuklarına benzetir, Alice'e şiir gibi bulmacalar okurlar ama aynı zamanda onunla inatlaşırlar. Sonra ecişle bücüş savamaya gittiğinde Alice kraliçeyi görür. Kraliçenin şalı uçmaktadır.
 Sonra Alice şalı yakalar ve kraliçeye iğneler. Kraliçenin üstünde diğer giysilerin iğnelerini düzeltir. Sonra Beyaz Kraliçe geleceği hatırlayabildiğini söyler. Garip bir sohbet başlar. Alice gözünü açıp kapadığında ise kraliçe'nin koyuna dönüştüğünü ve dükkanda olduğunu görür. Koyunla konuşur ve koyun ona kürek çekebilir misin dediğinde salla yolculuğa başlarlar ilerlerler ve bir yerde yolculuk biter. Alice dev yumurta gibi bir şey görür. Bu Kumkumadır.

 Kumkuma ile arasında geçen sohbet biraz inatlaşmaya sebep olur. Kumkuma her sözcüğün anlamını bildiğini söyler ve Alice test eder, doğru çıkar. Alice okuduğu şiiri anlamaz, Kumkuma iğneleyici hafif bir dille anlatır. Sonra sözleri yarıda kesilir ve ormandan sarsıcı bir gürültü gelir. Birkaç bin asker ilerlemektedir. Sonra Kralı ve ulağını görür. Kral ona asker gördün mü der, Alice evet,neden dediğinde ise Kral ona tekboynuz ve aslanın yine taht için savaştığını ama tahtın hep kendisinde kaldığını söyler. Sonra tekrar her şey değişir ve Alice beyaz şövalye ve kızıl şövalyeyi görür. Onlarla konuşur, savaşın kurallarından bahsederler ve yine Alice'in anlamadığı bir şiir okur beyaz şövalye ve Alice 8. kareye gelir.

 Alice kraliçe olur. Yanında beyaz ve kızıl kraliçe vardır. Bir sınavdan geçmesi gerektiğini öğrenir. Kraliçeler Alice'in görgüsüz olduğunu düşünür ve ondan hoşlanmazlar. Alice'e gerçekten çok baskı uygularlar. Alice kızıl kraliçenin baskısında dayanamaz ve onu tutup sallamaya başlar.

 Her şey bulanıklaşır ve Alice ayna odadan çıkar. Elinde kedisi vardır.
                                                                                  *

İncelemem -


 Kitabı gerçek hayata uyarlamaya çalışırsak birçok şey gerçekten çakışıyor (eciş ve bücüşün 2den 6ya kadar savaşırım demesi gibi – işi olan biri mesela), yazarın (Lewis Carroll) gerçekleri bu şekilde küçük bir kızın hayal gücüne dayanarak anlatması ayrı ve güzel bir hava katmış kitaba.

Ama bu özeti hazırlarken bile kitaptan baktığım yerler oldu çünkü kitapta hikayeler arası bağıntılar –kareler arası- pek yok. Bir olayın ortasında başka bir olaya geçilmiş, bu anlam kopuklukları bir şeyleri anlatımdan yoksun bırakmış ancak kitabın özünü güçlendirmiş.


 Bu haftaki kitabımız Alice Aynanın İçinden'di. Yaklaşık bir buçuk hafta sonra diğer kitap özetini yazacağım. Okuduğunuz için teşekkürler.

3 yorum: